Trong Đông y, rau xà lách được biết đến là một loại rau có vị ngọt đắng, tính mát, tác dụng giải nhiệt, lọc máu, kích thích tiêu hóa, giảm đau, gây ngủ, chống ho… Do chứa hàm lượng magiê cao nên dịch ép nước xà lách có một “năng lực siêu phàm” trong việc hồi phục các mô cơ, tăng cường chức năng não. Bên cạnh đó, y học dân gian phương Tây còn dùng dịch ép xà lách pha với tinh dầu hoa hồng thoa vào trán và thái dương để giảm những cơn đau đầu.

Theo nghiên cứu của khoa học hiện đại, trong 100 gam xà lách có khoảng 2,2 gam carbohydrate, 1,2 gam chất xơ, 90 gam nước, 166 microgram vitamin A, 73 microgram folate. Ngoài ra đây còn là loại rau giàu chất sắt, canxi, kẽm, đồng, kali, carotene, vitamin C…

Xà lách Mỹ (Lettuce Iceberg) là loại rau xà lách có chứa rất nhiều chất choline trong lá, đây là một chất rất cần thiết cho cơ thể.

Rau xà lách còn chứa rất nhiều muối khoáng với những nguyên tố kiềm cùng một lượng khá cao magie, nhờ đó nó có thể giúp cho cơ thể tỉnh táo, giảm stress (do có chất lactuarium, một chất giúp làm dịu sự kích thích thần kinh), tăng cường chức năng não và các mô cơ.

Xà lách cũng được cho là có dụng giúp những người mất ngủ có lại được giấc ngủ ngon vì nó có lượng chất gây ngủ letucarium. Với các bà bầu, các bà mẹ đang nuôi con nhỏ, xà lách cũng là một lựa chọn ưu tiên vì đây là loại rau giàu chất xơ, chất sắt và vitamin B9 (axit folic)-đều là những chất rất cần thiết cho sự phát triển của thai nhi và trẻ nhỏ.

Xà lách Romaine là một nguồn chứa nhiều vitamin A, C, B1 và B2, và axit folic.

Beta-carotene có nhiều trong thành phần của rau xà lách nên loại rau này cũng nằm trong danh sách những thực phẩm có tác dụng ngăn ngừa bệnh ung thư, tim mạch, khớp. Một nghiên cứu đã được thực hiện tại ĐH Y khoa Utah (Mỹ) cho thấy xà lách có thể làm giảm tần suất rủi ro bị ung thư ruột kết ở cả nam lẫn nữ, do trong cải xà lách có chứa một tác nhân kháng ung thư là lutein.

Ngoài tác dụng bảo vệ, cải thiện sức khỏe, xà lách được rất nhiều chị em phụ nữ chọn lựa trong làm đẹp. Những người ăn kiêng, muốn giảm cân cũng chọn xà lách. Chị em muốn có làn da sạch, sáng mịn cũng chọn xà lách để xay nhuyễn, lấy nước cốt thoa mặt mỗi ngày. Cạnh đó, xà lách còn là vị thuốc hỗ trợ phái mạnh ngăn chặn bệnh xuất tinh sớm, cải thiện tình trạng hói sớm do rụng tóc.

Xà lách mỡ có chứa nhiều folic, sắt, tác dụng rất tốt cho trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và cho con bú.

Tuy vậy, không phải ai cũng sử dụng được loại rau nhiều ưu điểm này. Đối với những người đang dùng thuốc chống đông máu có hàm lượng vitamin K cao, nếu ăn nhiều xà lách sẽ ảnh hưởng tới hiệu quả của thuốc, nguy hiểm hơn có thể dẫn đến chứng huyết khối (máu đông cục).

Chỉ có một trường hợp là dùng xà lách số lượng lớn là không được khuyến khích, đó là, đối với bệnh nhân đang dùng trị liệu chống đông máu có hàm lượng vitamin K cao thuốc đối kháng Vitamin K (như là warfarin, C19H16O4: thuốc chống đông máu). Hàm lượng vitamin K cao, có thể ảnh hưởng đến phương pháp trị liệu, có thể dẫn đến máu đông cục (chứng huyết khối) và các biến chứng liên quan. Vì vậy, cần nên lưu ý khi bạn đang dùng loại thuốc này.

Ăn rau xà lách đúng cách

Ngâm rau với nước muối loãng: Nhiều người thường ngâm rau sống trong dung dịch thuốc tím hoặc nước muối loãng đều không đảm bảo vệ sinh.

Rửa nhiều lần trước khi ăn: Theo các bác sĩ của Viện dinh dưỡng, khi ăn rau sống, để đảm bảo rau sạch cần nhặt sạch rồi rửa nhiều lần bằng nước sạch, tốt nhất là rửa trực tiếp từng lá dưới vòi nước chảy là biện pháp hiệu quả nhất để loại bỏ trứng giun, vi khuẩn gây bệnh và dư lượng hoá chất trừ sâu vẫn còn bám trên rau.

Vớt rau, vảy rau sạch trước khi ăn: Nên áp dụng cách rửa rau sống bằng nước sạch nhiều lần rồi vớt rau, vẩy ráo trước khi ăn.